In Vertrouwen in burgers onderzoekt de WRR hoe beleidsmakers burgers meer kunnen betrekken bij het…
De Raad voor het Openbaar bestuur (Rob) publiceerde in december 2012 het rapport ‘Loslaten in vertrouwen’. De ondertitel luidde ‘Naar een nieuwe verhouding tussen overheid, markt én samenleving.’ In wezen zeggen deze 12 woorden al voldoende over de inhoud van het rapport. “The Times They Are A-changing” zong Bob Dylan in 1994. Prof. Jan Rotmans gaat anno 2013 nog een stapje verder: “we leven niet in een tijdperk van verandering maar in een verandering van tijdperk”. (klik hier voor artikel waarin zijn citaat)
Vanuit allerlei gremia wordt VERANDERING over ons afgeroepen. We moeten ons gaan aanpassen. Of dat nu individuen zijn of organisaties. Mee bewegen is de enige optie. Immers het geloof in de markt waar complexe problemen in een spel van vraag en aanbod worden opgelost is tanende. Tegelijkertijd is het vertrouwen dat de overheid die taken weer adequaat kan terug nemen tot een nulpunt gedaald. Het ‘over de schutting gooien’ en ‘los het dan zelf maar op brave burger’ liggen op de loer. Hoe met een overheid nu omgaan met deze spagaat? Gelukkig bestaat de Nederlandse samenleving uit merendeels goedwillende burgers die bereid zijn om publieke taken op te pakken. Deze vitale samenleving bestaat in Nederland dus. Nu is het zaak om deze mensen op een juiste manier te motiveren en te betrekken. Dat vraagt om ‘andere’ ambtenaren die veel meer procesgeörienteerd dan louter inhoudelijk bekwaam. Dat vraagt eveneens om loslaten, minder regels, minder controle, minder wetgeving, minder betutteling en procedures. En niet alleen van ambtenaren, nee van het hele openbare bestuur. Dus niet nadenken wat goed is voor de samenleving en dan het beleid ‘verkopen’, maar eerst luisteren in die samenleving en dan de vraag stellen wie en wat dit initiatief faciliteert. Het instrument geld en subsidie dienen dan vooralsnog eerst in de kast te blijven. Ook dat is wennen. De raad komt uiteindelijk met een overheidsparticipatietrap met vijf treden:
loslaten
faciliteren
stimuleren
regisseren
reguleren.