De trendrede 2014 komt er weer aan. Op de tweede dinsdag van september presenteren bekende…
Eén week voor de Troonrede wordt in Utrecht al vier jaar op rij de Trendrede uitgesproken. Twaalf trendwatchers laten hun licht schijnen op de ontwikkelingen die zij zien. De Trendrede staat bol van interessante gedachten en geeft stof tot nadenken.
Ingrediënten
We zitten midden in de verandering van een tijdgewricht. Je kunt dat pijnlijk noemen, ik vind fascinerend een betere aanduiding. Natuurlijk, ook ik ervaar de economische crisis en het somberdenken als belastend, ook ik maak mij zorgen of ik al die gespaarde centjes als fatsoenlijk pensioen terug zie over pakweg een decennium, en zie ik ook onze demografische opbouw als zwaard van Damocles boven het zorgsysteem en werkgelegenheid hangen. Maar toch, het systeem (en dus niet alleen het financiële systeem) dat we sinds pakweg twee eeuwen hebben opgebouwd is toe aan een indrukwekkende en alles veranderende verbouwing. En ik mag dat meemaken. Ik mag meemaken hoe we na al die tijd, ondersteund door een enorme technologische vooruitgang, naar een nieuwe orde bewegen. Een wereld die wél denkt aan zijn nalatenschap, een eerlijke verdeling van energie, zorg en voedsel. Een wereld waarin we er weer voor elkaar zijn en niet door elkaar. De trendwatchers hebben deze verbouwing verpakt in een essay vol ingrediënten voor Anders Werken. Alleen zullen we het gerecht er zelf nog bij moeten bedenken. U en ik zijn de chefs die dat gerecht gaan bereiden.
Trui
De Trendrede is ook een feelgood show die voor mij meer dan voldoende voor dat moment te bieden heeft. Het geeft energie om in een zaaltje met gelijkgestemden te zitten. Het geeft ook energie om te horen dat er velen zijn die willen veranderen en daarvoor ook een richting willen en kunnen geven. Herlezend treft ik naast inspiratie echter ook voldoende wol voor een dikke trui aan. Al dat moois heeft pas een kans van slagen, als de machtsstructuren en de daarbij behorende behoudendheid en vastberadenheid blijven bestaan zoals die er zijn. Ons land heeft niet voor niets ‘Ik zal handhaven’ als wapenspreuk.
U
Otto Scharmer geeft via zijn U-theorie terecht aan (heel kort door de U-bocht) dat alvorens je kunt veranderen, je eerst moet slopen. Je zult eerst buiten de problematiek moeten stappen om dan empathisch naar de gewenste verandering te luisteren. Vervolgens worden je voldoende basisingrediënten aangereikt om de problematiek in gezamenlijkheid ook op te kunnen lossen. Albert E=mv2 stelde terecht dat een probleem niet kan worden opgelost binnen de context waarbinnen dat probleem is ontstaan.
Minst bedreigend
Er is dus veel wilskracht en doorzettingsvermogen nodig om de verandering zoals die velen zien ook doorgevoerd te krijgen. De oplossing schuilt hem in mijn visie in het kleinschalige en dus de minst bedreigende aanpak. Initiatieven die slagen vervolgens breed uitmeten om daarmee anderen te infecteren om het op te kunnen pakken, wellicht te verbeteren en dat lerend vermogen ook door te geven. En vele initiatieven maken één grote verandering. Zo zijn er gelukkig al mooie successen te benoemen, zoals het Broodfonds, een nieuwe Slijterij gefinancierd door crowdfunding, coöperatieve (groene) energiemaatschappijtjes, de teloorgang van de plofkip, onderlinge zorginstellingen etc.
Je Maintiendrai
Ik zal handhaven, met de beweging als anker van vernieuwing. Ik zal handhaven als belangrijke karaktertrek om te vechten voor een betere toekomst en een eerlijker wereld door adaptief gedrag te vertonen. Wat dat betreft heeft de Trendrede mij geïnspireerd. Als je goed kijkt, zie je de verandering. Als je goed luistert, hoor je de roep naar verduurzaming. Als je goed ruikt, ontwaar je door de rottinggeur van de oude systemen heen, de heerlijke verse ingrediënten voor een mooie nieuwe samenleving. We zijn begonnen met de Mise en Place.